OPENBARING DES HEREN
Evangelielezing: Mattheus 2:1-12
Toen dan Jezus te Bethlehem in Juda geboren was ten tijde van koning Herodes, kwamen er te Jeruzalem Wijzen uit het oosten en vroegen: “Waar is de pasgeboren koning der Joden? Want wij hebben zijn ster in het oosten gezien en zijn gekomen om Hem onze hulde te brengen.” Toen koning Herodes dit hoorde, werd hij verontrust en heel Jeruzalem met hem. Hij riep alle hogepriesters en Schriftgeleerden van het volk bijeen en legde hun de vraag voor, waar Christus moest geboren worden. Zij antwoordden hem: “Te Bethlehem in Juda. Zo immers staat er geschreven bij de profeet: En gij, Bethlehem, landstreek van Juda, gij zijt volstrekt niet de geringste onder de leiders van Juda, want uit u zal een leidsman te voorschijn treden, die herder zal zijn over mijn volk Israël.”
Acclamatie GvL 270b
Overweging
Mijn dierbaren,
Tot nu toe is Kerstmis een familiegebeuren.
Jezus wordt geboren, ergens achteraf.
Een geboorte zoals iedere geboorte.
En ik denk dat Josef en Maria blij zijn met dit Kind,
al zijn de omstandigheden verre van ideaal.
De eersten, die op kraamvisite komen,
zijn mensen van de nacht,
herders die waken over hun kudde
en altijd ín zijn voor iets nieuws.
Deze keer is het wel erg groot nieuws,
wat ze van hemelswege te horen krijgen:
“Een kind is geboren, met de mysterieuze naam: Emmanuel”
Ze gaan er op af, nieuwsgierig als ze zijn.
Misschien is de herbergier nog wat warme melk komen brengen
maar verder is het een familieaangelegenheid.
Maar vandaag wordt het toneel ineens breed uitgetrokken:
Wijzen van ver weg zijn op zoek naar die nieuwe Koning.
Ze hebben zijn ster gezien en gaan die achterna.
En al ze niet bij Herodes terecht kunnen
vinden ze Hem tenslotte ergens achteraf,
zoals het lied zegt: ‘in een boereschure’.
Vertegenwoordigers van vreemde volken maken hun opwachting
en bieden Hem hun gaven aan: Goud, wierook en mirre.
Wat betekent dat voor ons, nu in onze tijd.
Laat ik proberen de zin ervan te duiden:
Die stal van Betlehem zet nu ineens haar deur wagenwijd open.
Vertegenwoordigers van de hele wereld komen op dit gebeuren af.
Het zijn er geen drie, zoals wij vaak denken.
Dat staat nergens in het evangelie.
Volgens mij zijn het er minstens zes, voor ieder continent minimaal één.
Dat maakt Kerstmis tot een mondiaal feest.
Iedereen is welkom bij deze Koning van de Vrede. Er wordt géén onderscheid gemaakt!.
Volken van alle rassen en talen komen hier naar toe.
Bethlehem, een dorpje van niks, wordt het middelpunt van de wereld.
De profeet Jesaja heeft dit reeds in de eerste lezing voorzegd:
“En volkeren komen naar uw licht,
koningen naar de glans van uw dageraad.
Sla uw ogen op en zie om u heen,
allen verzamelen zich en komen naar u toe.
Gij zult het zien en stralen van vreugde,
uw hart zal trillen en zwellen:
de schatten der zee worden naar u gebracht,
de rijkdom der volken komt naar u toe.
Een vloed van kamelen zal u bedekken.”
Veel grote woorden van Jesaja worden hier aangehaald.
Indrukwekkend!.
Kunnen we er ook iets mee?
Is deze taal inspirerend voor ons?
Ze zijn niet voor niets opgetekend.
Mijn dierbaren,
Daarom is kerstmis meer dan een gezellig en knus familiefeest.
Dat mag het zijn, een paar dagen zelfs.
Het is goed in harmonie met familie samen te zijn
al wordt ons dat nu afgenomen vanwege corona.
Maar daarna moeten we ook over de muren
van ons huis / kerk heen kijken.
En al die zoekende mensen gastvrij ontvangen in onze eigen stal.
Die wijzen, – koningen, (zo je wilt,–)
komen met hun gaven, goud, wierook en mirre en nog veel meer.
En dat gebeurt nog elke dag:
De wijzen uit het Oosten, het Zuiden, het Noorden, het Westen:
Syriër, Armeniërs, mensen uit Afrika, en Azië, Indianen,
uit de beide Amerika’s, Eskimo’s
en bewoners van voor ons nog onbekende eilanden…..
Ze komen naar ons toe,
met hun rijkdom aan cultuurschatten,
met hun unieke geloofsbeleving,
met hun talenten en geschenken.
Van hun levenswijsheid kunnen we veel leren! En zij van ons.
Ze komen naar dit familiefeest en maken er een mondiaal feest van.
In deze coronamaanden komt meer dan eens de slogan op:
‘We moeten de kerk opnieuw uitvinden.’
We mogen een nieuwe kerk ontdekken!
Met het inzicht, de kennis en wetenschap van nu.
De vorige vormgeving valt nu grotendeels weg.
We zien het voor onze ogen gebeuren.
Het gaat niet meer, zoals het vroeger was.
Kunnen onze buitenlandse wijzen /
mensen met een niet-Nederlandse achtergrond ons daarbij helpen?
Zelf weet ik, denk ik van wel.
Zij hebben vaak onder moeilijke omstandigheden hun geloof gevierd.
Ze hebben manieren gevonden, om samen gemeenschap te zijn.
De tijd van de ‘Nederlandse’ Kerk is voorbij.
We mogen de deur van onze Stal nu ook wijd open trekken
en zo werkelijk een deel zijn van die wereldkerk,
waar gewoon plaats is voor iedereen.
Sinds de laatste 25 jaar zijn er in mijn congregatie van de SVD
ruim twintig medebroeders uit het Oosten en het Zuiden
naar Nederland gekomen, medebroeders, jonge mensen,
uit India, de Filippijnen, Indonesië, Ghana, Togo, Brazilië.
Ze komen niet hierheen om de gaten te vullen.
Niet om onze problemen op te lossen.
Maar wel om samen met ons te bouwen aan onze geloofsgemeenschap.
Om samen de wereldwijde gemeenschap vorm te geven.
Zij brengen als de wijzen uit het Oosten
hun gaven, rijkdom en talenten mee:
van levenswijsheid, gastvrijheid, solidariteit, gemeenschapszin, blijheid.
Het zijn geen heiligen, ze hebben net als wij! ook hun tekorten.
Ze voelen zich terecht, lid van onze (die) wereldkerk.
Die ook de hunne is!
Staan wij daar voor open?
Zijn wij bereid als Nederlander en Europeaan,
andere culturen, andere geloofsvormen, toe te laten
om er samen iets nieuws, en een gelijkwaardige kerk van te maken?
De stal van Bethlehem herbergt een mondiaal, wereldwijd gezelschap.
Niet voor niets heet deze dag: ‘Openbaring des Heren’.
God openbaart zich in dit Kind aan de hele wereld.
Lieve mensen,
Er bestaat geen Nederlandse God met klompen.
Er bestaat geen Nederlands geloof, als in een soort poldermodel.
Onze geloofsgemeenschap mag en moet steeds meer verkleuren.
We spreken tenslotte allemaal dezelfde taal.
De taal van de Liefde!
Deze God is ONZE God, die we met iedereen, die we ontmoeten,
gemeen hebben.
Ik wens ons allen een wereldwijde verbondenheid.
Ver weg, en dichtbij!!
-Pater Kees Maas, SVD-